Kendini Dış Dünyaya Kapatmak Üzerine

Kendini Dış Dünyaya Kapatmak Sorun Mu?

Psikolojideki ''kendini dış dünyaya kapatmak'' ifadesini hatalı buluyorum. Dış dünya nedir? Kişinin içinde bulunduğu ve aynı zamanda onunla beraber oluşan sosyal düzen. Kişinin kendisini kapattığı şey ''dış dünya'' değil, sosyal düzendir. Dış dünya ifadesi, kişinin kendi dünyasında kalmasını 'dünya dışı' bir konuma itiyor. ''Dış dünya'' ifadesini herkes için kullanabilmemiz mümkün mü?

Sosyal düzene kendisini kapatmış birini düşünelim. Bu kişi düzen haline gelmiş tüm sosyal ilişkilerin ve trafiğin bir kurmaca olduğunu düşünüyor. Bunu düşünürken de, hayali gerekçelere dayanmıyor; bizzat sosyal düzenin kendisinden bu bilgiyi alıyor. Düzenin yapay dayanaklar üzerine kurulduğunu (para, statü, politika, mülkiyet, inançlar ve onlarcası.) görüyor ve bunun sonucunda insan ilişkilerinin de samimi ve gerçek olmadığını, rolün ve yapaylığın egemen olduğunu düşünüyor. Çünkü düzen insanı yarattığı gibi, insan da düzeni yaratıyor; herkesin düzen tarafından oluştuğu ve düzenin herkes tarafından korunup sürdürüldüğü karşılıklı bir etkileşim. Ve bu hayali karakterimiz; yapay sosyalliği reddediyor ve içsel gelişimine önem veriyor.

Bu kişinin aldığı tavra gerekçe bulmak için, niçin bilinçaltında yatan bir travma veya sorun aramak gerekiyor? Travmatik ve sorunlu olan, bu tavrı alan kişi değil sosyal düzenin kendisidir. Kişiyi bu tavrı almaya iten, sıradan insanın gerekçelerinden farklıdır; bizzat ''dış dünya''dan aldığı gözlem ve ulaştığı görme biçimidir.

Başka birini daha ele alalım; farz edelim ki bu kişi arzu ettiği ilgiyi görmediğinden, insanlarla iletişim sorunu yaşadığından, kendini diğerleri karşısında yetersiz gördüğünden veya başarısızlık korkusundan dolayı içine kapanıyor. İşte ''dış dünya''ya kendisini kapatan bu kişidir. Çünkü onun sorunlarının kaynağı, dış dünyasını meydana getiren sahte motivasyonların yokluğundan kaynaklanmaktadır.

Bu iki insanı aynı kefeye koyabilir miyiz? Hayır. Bu yüzden yeni ifadeler yaratmamız, kitle insanı ile kendini gerçekleştirmeye çalışan insan arasındaki farkı ortaya koymamız gerek.

N. Toygar Ateş